Van Ontburgering tot Rechtsherstel

Van Ontburgering tot Rechtsherstel

 Een bijeenkomst georganiseerd door het Etty Hillesum Huis &  het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen   

Op 24 maart 1942 werden (vrijwel) alle Zeeuwse Joden via Middelburg en apart vanuit Zierikzee naar Amsterdam gedeporteerd. Ze moesten hun huizen en bezittingen achterlaten. Onteigend en berooid werden velen van hen vanuit Amsterdam naar Westerbork en vandaar naar de kampen in het oosten gedeporteerd. Een groot deel van hen overleefde de pogingen van de nazi’s om het Europese jodendom te vernietigen niet. Aan het moment van de ‘gedwongen verhuizing’ ging een proces van ontburgering van Joodse burgers vooraf. Voor wie na de oorlog terugkeerde was dus onvermijdelijk een proces van rechtsherstel noodzakelijk. Over de ontburgering en de daaropvolgende deportaties en moorden is inmiddels veel bekend. Hoe het proces van rechtsherstel van plaats tot plaats en van persoon tot persoon precies is verlopen, daarover is veel minder bekend. De laatste jaren is de aandacht daarvoor gegroeid. Een groeiende reeks wetenschappelijke studies getuigt daarvan.

In Nederland groeit de interesse in het rechtsherstel, en als gevolg daarvan, ook in de precieze aard van de ontburgering van de Nederlandse Joden. Ook in Zeeland wordt de vraag naar het proces van rechtsherstel nu gesteld. De Werkgroep Joods Verleden van het Etty Hillesum Huis nam recent 24 maart 1942 opnieuw onder de loep. Ze zal daarover binnenkort een brochure publiceren. Wat gebeurde er precies die dag, en wat ging eraan vooraf? Daarnaast heeft de gemeente Middelburg de Radbouduniversiteit in Nijmegen opdracht gegeven voor een grondig onderzoek naar het rechtsherstel na de oorlog.

Om een breder publiek van deze ontwikkelingen op de hoogte te stellen organiseert de Werkgroep Joods Verleden van het Etty Hillesum Huis op 6 november 2024 samen met de Werkgroep Cultuurhistorie van het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen een bijeenkomst rond de ontburgering, wegvoering en onteigening van de Zeeuwse Joden en pogingen tot rechtsherstel voor overlevenden van de Sjoa na de oorlog.

Datum: 6 november 2024

Locatie: Zeeuwse Bibliotheek Middelburg

Tijd: 15:00 -17:00 (inloop vanaf 14.30 uur)

Programma

Arjan van Dixhoorn                   Welkom

Ronny Naftaniel                        Een eindeloze speurtocht naar gerechtigheid voor Shoa overlevenden

Charlotte Dommerholt & 

Wim van Meurs                        Joodse onteigening en rechtsherstel in Zeeland

Meta Huijsmans                      “Hierbij doe ik u toekomen”…

Jan Kouwen                             Rechtsherstel, Schouwen-Duiveland en dat wat nog onderzocht kan worden…

Caroline Diepeveen                Slotwoord

Over de sprekers

Ronny Naftaniel. Econoom Universiteit Amsterdam. Van 1980-2013 Directeur CIDI. Mede-oprichter en woordvoerder Centraal Joods Overleg. Van 2021-2023 voorzitter CJO. Momenteel vice-voorzitter CEJI Brussel, DB lid Comité Iran Vrij, en DB lid Ned.Verbond voor Progressief Jodendom.

Charlotte Dommerholt. Junior onderzoeker bij Advies & Actualiteit, Radboud Universiteit Nijmegen. Afgestudeerd aan de masteropleiding Geschiedenis Vandaag, Rijksuniversiteit Groningen (2022).

Wim van Meurs. Hoogleraar politieke geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen, initiatiefnemer van de denktank Advies en Actualiteit, projectleider “Lokaal bestuur tussen bezetter en burger” (2000-2005, Mondriaan Fonds).

Meta Huijsmans. Promovendus verbonden aan het NIOD. Haar onderzoek richt zich op roof en ontrechting van Joden in Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en het naoorlogse rechtsherstel.

Jan Kouwen. Studeerde theologie en religiewetenschappen aan de FPTR te Brussel (proefschrift: ‘Pinkas Zierikzee’), is betrokken bij het Etty Hillesum Huis en publiceert voornamelijk op het gebied van de Zeeuwse geschiedenis met een Joodse achtergrond.

Arjan van Dixhoorn. Bestuurslid Stichting Etty Hillesum Huis en van de Werkgroep Cultuurhistorie van het KZGW.

Caroline Diepeveen. Voorzitter van de Werkgroep Joodse Geschiedenis Zeeland van het Etty Hillesum Huis.