Lange Noordstraat 21 – Bernard Boasson

Lange Noordstraat 21

Bernard Boasson werd op 3 augustus 1910 in Middelburg geboren. Hij was het tweede kind van Izaak Marcus Boasson (Middelburg 1878 – Amsterdam 1946) en Adriana Koopmans (Groningen 1886 – Middelburg 1970). Izaak, zoon van Herman Boasson en Henriette Seckel en Adriana, dochter van Herman Koopmans en Henriette Spanjaard waren op 25 september 1906 in het huwelijk getreden en hadden zich in Middelburg gevestigd. Daar werd hun oudste zoon Herman in 1908 geboren. Zoon Bernard volgde in 1910, Hans Karel in 1915.

Als kind hield Bernard duidelijk van zwemmen. Niet alleen tijdens de strandvakanties in Domburg waar het gezin van Izaak Boasson zich in de zomers van 1917 en 1921 ophield, maar ook bij de Middelburgse zweminrichting in het Kanaal. Bij de feestelijke zwemwedstrijden op 9 juli 1921 ter ere van het zilveren jubileum van zwemmeester Van der Staal deed de 11-jarige Bernard dan ook enthousiast mee. Het was een fleurige middag daar langs het Kanaal met bootjes op het water en publiek langs de kant, terwijl het muziekgezelschap Excelsior voor de nodige muzikale omlijsting zorgde. Na enkele serieuze nummers waarbij hard gezwommen werd, was er tijd voor vertier. De meisjes mochten ‘eierlepel zwemmen’, de jongens in het water naar bordjes happen. Bernard was niet de snelste, maar mocht met een score van 25 2/5 seconde de derde prijs in ontvangst nemen. Twee jaar later behaalde hij weer een derde prijs bij een dergelijk festijn, deze keer met een mindere score. Nu had hij 52 2/5 seconde nodig om het bord te pakken te krijgen. Dat er door hem ook serieus werd gezwommen, blijkt uit het behalen van het diploma van de Maatschappij tot redding van drenkelingen en het daaropvolgend aspirant-lidmaatschap van de reddingsbrigade Luctor et Emergo in juli 1924.

Ondertussen was Bernard in 1923 naar de HBS in Middelburg gegaan. In juli 1924 ging hij keurig over van de eerste naar de tweede klas. Waarom hij zijn opleiding daarna op de Rijks HBS in Oostburg voortzette, is niet bekend. Problemen in huiselijke kring of wangedrag op school? De kranten melden dat Bernard in Oostburg in juli 1926 van de derde naar de vierde klas bevorderd werd en daar in juli 1930 voor het eindexamen slaagde. Na zijn schooljaren verliet Bernard Middelburg. Van december 1931 tot maart 1932 was hij in Reichenberg (Tsjechoslowakije), aansluitend verbleef hij enige maanden op verschillende adressen in Rotterdam. Eind mei 1933 was hij  nu koopman genoemd  weer even bij zijn ouders op de Lange Noordstraat L 181 om binnen de kortste keren naar Antwerpen en vandaar naar Limburg te vertrekken.

Pas na het bombardement op Middelburg in mei 1940 keerde Bernard definitief terug. De Limburger Koerier van 8 juni 1940 meldde dat B. Boasson van de Wijker Brugstraat 61 in Maastricht naar de Lange Noordstraat 21 in Middelburg was vertrokken. Een verhuizing die in de Middelburgse Courant van 19 juni bevestigd werd. Bernard, die inmiddels bijna 30 was, zal op eigen benen hebben willen staan en ging niet met zijn ouders en broer mee naar St. Laurens. Hij vond woonruimte in het pand Gortstraat 44, het oude woonhuis van de families Van Wittene en Jesaijes. Vandaar verliet Bernard op 24 maart 1942 gedwongen de stad. De Provinciale Zeeuwse Courant meldde op 30 juli dat vertegenwoordiger B. Boasson verhuisd was van de Gortstraat 44 in Middelburg naar de Eendrachtstraat 2 in Amsterdam.
Daar woonde Bernard nog bijna een jaar. Secretaris-generaal Frederiks van het Departement van Binnenlandse Zaken, die zich had ingespannen voor een uitzonderingspositie voor het gezin van Izaak Marcus Boasson, wist helaas alleen te bereiken dat Izaak en Adriana in februari 1943 in Barneveld geïnterneerd werden. Voor Herman en Bernard werd geen toestemming gegeven. Zij werden naar Westerbork en vandaar naar Polen gedeporteerd.
Bernards ouders overleefden de oorlog. Zijn vader overleed op 8 november 1946 in Amsterdam aan een noodlottig ongeval, zijn moeder stierf in 1970. Ook zijn oudere broer Herman keerde terug. Zijn herinneringen aan Auschwitz, waar hij als cellist in het orkest speelde, werden in 1981 gepubliceerd onder de titel Uit het nabije verleden. Aan Bernards leven kwam op 30 april 1943 in Sobibor een einde.

Katie Heyning

Bernard Boasson
Middelburg, 3 augustus 1910
Sobibor, 30 april 1943
Bereikte de leeftijd van 32 jaar

Bronnen:
L.W. de Bree, Zeeland 1940-1945, deel I, Middelburg 1979
Bevolkingsregister Rotterdam
Joods Monument
Krantenbank Zeeland
NIOD, Archief kabinet Dept. Van Binnenlandse Zaken, inv.nrs. 153, 394.
Zeeuws Archief, Zeeuwen Gezocht