Jacob Machiel Taytelbaum en Blanche Taytelbaum-Levy

Kaai 47, Veere

Jacob Machiel (Boy) Taytelbaum werd geboren in Paramaribo op 18 januari 1896 als zoon van Samuel Isay Taytelbaum en Selena Meriam de Vries. Waarschijnlijk ging hij al jong met zijn ouders naar Europa, waar zijn vader enige jaren in Amsterdam en Berlijn verbleef. Toen Samuel en Selena naar Suriname terugkeerden, lijken hun twee zonen Maurits en Jacob Machiel in Nederland te zijn achtergebleven. Jacob Machiel trouwde in elk geval in 1929 in Amsterdam met Blanche Levy, dochter van Juda Salomon Levie en Richel Grace Gomperts, geboren in Paramaribo op 29 maart 1896.

Boy werkte als bankier en ging samen met zijn jonge echtgenote naar New York. Op 19 juli 1929 staat hij geregistreerd als passagier van de Holland Amerika Lijn vertrekkend uit Rotterdam. Vijf jaar later, in 1934 kwam het echtpaar terug naar Amsterdam, waar zij op de Amstelkade 93 gingen wonen.

In 1937 verhuisden Boy en Blanche naar Zeeland waar Boys broer Maurits zich in 1930 in Veere als arts gevestigd had. Om de hoek van diens woonhuis op de Markt, gingen Boy en Blanche op de Kaai 47 wonen. Eigen kinderen hebben ze voor zover bekend nooit gekregen. Wel hadden zij in Veere een gevlucht Duits jongetje onderdak verleend. Mogelijk via het in 1933 opgerichte Zeeuwsch Comité tot Steunverlening aan de Joodsche Vluchtelingen, waar zijn broer Maurits actief bij betrokken was.

Achteraf gezien heeft deze menslievende daad hun waarschijnlijk het leven gekost. Toen de oorlog uitbrak, wist zijn broer Maurits zich met zijn gezin op het laatste moment in veiligheid te brengen door op 17 mei 1940 met een volgeladen auto naar Frankrijk te vluchten. Via Zuid-Frankrijk en Spanje wisten zij Curaçao te bereiken. Boy en Blanche gingen in eerste instantie mee, maar werden aan de Nederlands-Belgische grens tegengehouden. Het Duitse jongetje dat zij bij zich hadden, werd vanwege zijn vijandige nationaliteit echter niet in België toegelaten. Het kind achterlaten zal geen optie geweest zijn en onverrichterzake zullen zij naar Veere zijn teruggekeerd.

Al voor maart 1942 toen de Zeeuwse Joden naar Amsterdam moesten verhuizen, moeten Boy en Blanche naar Amsterdam naar Zuider Amstellaan 15 zijn gegaan. Maar ook daar waren zij niet veilig. Boy werd in 1942 op transport naar Auschwitz gezet, waar hij op 1 oktober 1942 werd vermoord. Blanche werd pas later gedeporteerd en woonde nog enige tijd op Deurloostraat 104hs. Op 11 november 1943 stierf zij in Sobibor. Na de oorlog rezen er nog problemen over Boys nalatenschap. Op 24 oktober 1951 sprak de arrondissementsrechtbank te Middelburg het faillissement uit over de nalatenschap van Jacob Machiel Taytelbaum, laatst gewoond hebbende te Veere.

Katie Heyning

Jacob Machiel Taytelbaum
Paramaribo, 18 januari 1896
Auschwitz, 1 oktober 1942
Bereikte de leeftijd van 46 jaar

Blanche Taytelbaum-Levy
Paramaribo, 29 maart 1896
Sobibor, 11 juni 1943
Bereikte de leeftijd van 47 jaar

Bronnen:
Joods Monument
Krantenbank Zeeland
www.bevrijdingintercultureel.nl
www.archieven.nl