Vlasmarkt 19 – Maurits Joseph Cohen, Louise Cohen-Wijnberg en Joseph Isidoore Cohen

Vlasmarkt 19

Maurits Cohen werd op 9 december 1876 in Middelburg geboren als zoon van Joseph Nathan Cohen en Eva Helena Bannet. In 1918 trouwde hij in Amsterdam met Louise Wijnberg, geboren op 14 februari 1885 als dochter van Izaak Jacob Wijnberg en Eva Tunningen. Samen kregen zij drie kinderen: een doodgeboren kindje in maart 1919, zoon Joseph Isidoore in 1920 en dochter Eva in 1922.

Maurits werkte vanaf 1890 mee in de slagerij van zijn vader op de Vlasmarkt en werd in 1913 compagnon. Vanaf dat moment voerden zij de naam J.N. Cohen & Zoon. Ook na de dood van zijn vader in 1918 behield de zaak die naam. Wel breidde Maurits de werkzaamheden uit. In juli 1920 kreeg hij vergunning tot het oprichten van een zouterij annex bewaarplaats van huiden in de Suikerpoort, in december 1933 ging de gemeente akkoord met de aanleg van een vleesrokerij in het pand op de Vlasmarkt.

In de verschillende lokale kranten wordt de vleeshouwerij regelmatig genoemd. Uiteraard in advertenties met aanbiedingen, maar ook in een verslag van een rechtszitting waarbij drie maanden voorwaardelijke gevangenisstraf werd geëist voor slagersknecht J. de G., die in 1932 en 1933 grepen in de kas had gedaan en in totaal f 74,25 van de firma had gestolen. Volop aandacht trok ook een bij Krabbendijke gevangen das die in het voorjaar van 1937 enige tijd voor het raam van de zaak hing. Een zeldzaamheid in Zeeland volgens de Middelburgsche Courant, die meldde dat het hier om een afgedwaald exemplaar moest gaan, net als het geval was met de potvissen die van tijd tot tijd in de Schelde gesignaleerd werden. Op 1 april werd de das naar Amsterdam gestuurd om gevild en geprepareerd te worden, waarna het volgens de journalist ‘als bont zijn weg wel zou vinden’.

Van Maurits en Louises dochter Eva is niet meer bekend dan dat zij in Middelburg de Meisjesschool op de Dwarskaai bezocht. In 1938 werd zij van de derde naar de vierde klas bevorderd. Zoon Joseph deed in 1933 met succes toelatingsexamen voor de Middelburgse Rijks-HBS en slaagde in 1938 voor zijn eindexamen. In zijn vrije tijd was hij een enthousiast damspeler. In verschillende competitiewedstrijden van de Zeeuwsche Dambond kwam hij uit voor het eerste team van Middelburg. Het verloop van zijn wedstrijd tegen B.F. Montenari werd zelfs in de krant van 1 mei 1937 beschreven.

Hoewel Joseph ongetwijfeld van tijd tot tijd in de zaak zal hebben geholpen, lijkt hij andere ambities gehad te hebben. De slagerij van de familie Cohen werd op 2 maart 1940 gesloten. De enige slagerij in Zeeland waar ritueel werd geslacht, was hiermee na 128 jaar opgeheven. Begonnen in Souburg door het echtpaar Bonnet-Cohen, was de zaak in 1846 naar Middelburg verplaatst. Aanvankelijk vestigden zij zich in de Gravenstraat, later verhuisde de vleeshouwerij via de Langeviele naar de Vlasmarkt 156 (nu nummer 19). Daar stond het vanaf 1859 onder leiding van M.J. Cohen. In 1861 nam zijn broer Joseph Nathan de leiding over. Nu hij geen opvolger had, hield diens zoon Maurits voor gezien.
Na de definitieve sluiting van de slagerij verhuisde Maurits Cohen. Hoewel hij plannen in die richting al bij de opheffing van de zaak had aangekondigd, lijkt het onwaarschijnlijk dat hij in gewone tijden naar de Noordweg 151g in St. Laurens zou zijn verhuisd. Daar trok hij met zijn gezin in juni 1940 bij zijn moeder in. Vlasmarkt 19, waar hij zoveel jaren had gewoond, is door de Werkgroep Struikelstenen Zeeland dan ook als het laatste woonadres aangemerkt. Van St. Laurens gingen Maurits en Louise in 1942 naar Amsterdam, waar zij terechtkwamen op de Plantage Franschelaan 11a. Daar overleed Louise Cohen-Wijnberg in september 1942 op 57-jarige leeftijd. Dochter Eva overleefde de oorlog. Maurits en Joseph overleden in Auschwitz en Sobibor.

Katie Heyning

Maurits Joseph Cohen
Middelburg, 9 december 1876
Auschwitz, 19 februari 1943
Bereikte de leeftijd van 66 jaar

Louise Cohen-Wijnberg
Amsterdam 14 februari 1885
Amsterdam, 9 september 1942
Bereikte de leeftijd van 57 jaar

Joseph Isidoore Cohen
Middelburg, 2 juni 1920
Sobibor, 9 april 1943
Bereikte de leeftijd van 22 jaar

Bronnen:
Joods Monument
Krantenbank Zeeland
Zeeuws Archief, Zeeuwen Gezocht